Vụ bạo loạn Ferguson (Mỹ): “Dao sắc” vẫn chưa gọt nổi chuôi

Có thể nói nước Mỹ đang trải qua những thời gian khó khăn vất vả do những cuộc biểu tình và bạo loạn chưa từng thấy trong nhiều năm gần đây. Đợt 1 là vào tháng 8/2014, ngay sau khi xảy ra vấn đề một công an da trắng ( Darren Wilson ) bắn chết một người trẻ tuổi da màu ( Michael Brown ) ở thành phố Ferguson, hạt St. Louis, bang Missouri ( Mỹ ). Đợt 2 là vào cuối tháng 11/2014, ngay sau phán quyết của bồi thẩm đoàn hạt St. Louis. Hàng ngàn người tham gia vào những cuộc biểu tình trên đất của “ nền dân chủ số 1 ” quốc tế. Biểu tình tích hợp với bạo động đã không số lượng giới hạn trong thành phố Ferguson ( nơi xảy ra vụ công an bắn chết người trẻ tuổi da màu Brown ), mà còn lan ra nhiều thành phố lớn khác trên toàn nước Mỹ, làm tê liệt giao thông vận tải và trộn lẫn đời sống thường nhật .
Bạo động trên diện rộng
Cơn tức giận của những công dân Mỹ gốc Phi biểu lộ không riêng gì trong biểu tình mà còn trong những cuộc bạo động, đập phá nhà cửa, shop, rồi cướp bóc, hôi của. Đã có cả báo cáo giải trình về thực trạng đấm đá bạo lực nhằm mục đích vào công an và đặc vụ FBI ( Cục Điều tra Liên bang ) .


Người da màu biểu tình ở Ferguson, phản đối công an da trắng bắn chết người trẻ tuổi da màu Brown ( ảnh : AFP )
Đáp lại, giới chức Mỹ phải kêu gọi nhiều công an được vũ trang tận răng cộng với binh sĩ lực lượng Vệ binh Quốc gia ( một dạng quân địa phương và dự bị ). Lực lượng công vụ đã sử dụng dùi cui, hơi cay, đạn cao su đặc và vòi rồng để giải tán người biểu tình, trấn áp bạo loạn .Nếu như ở quốc tế, quân đội Mỹ có khuynh hướng đóng vai trò của công an quốc tế, thì ở trong nước, công an Mỹ lại càng ngày được “ quân sự chiến lược hóa ”, trang bị như quân đội. Trong thời hạn qua, quân đội Mỹ đã chuyển giao nhiều vũ khí và trang thiết bị quân sự chiến lược cho công an dùng .
Tình hình thực địa stress đến mức đương kim Tổng thống Mỹ Obama phải triệu tập nội các, ra lời lôi kéo những bên kiềm chế .
Vụ Michael Brown chưa lắng xuống thì dân Mỹ lại hò nhau đổ ra đường biểu tình ở hàng loạt thành phố của Mỹ để phản đối vụ một công an da trắng khác, tên là Daniel Pantaleo, siết cổ đến chết một người da màu tên là Eric Garner vào tháng 7/2014. Người đàn ông da màu này không mang vũ khí khi bị công an hành hung. Và TANDTC lại một nữa tuyên trắng án so với viên công an trong vấn đề .
Có hãng tiếp thị quảng cáo thậm chí còn còn dự báo về … năng lực ông Obama phải từ nhiệm sớm do những scandal mới này .
Há miệng mắc quai
Tình hình lúc bấy giờ khiến giới chức Mỹ phần nào rơi vào tình thế khó xử trong quan hệ đối ngoại. Bởi lẽ bấy lâu nay nước Mỹ vẫn hay tự “ vỗ ngực ” coi mình là dân chủ, văn minh nhất nhì quốc tế, và vin nhiều cớ khác nhau để “ châm ” nước này “ chọc ” nước kia về yếu tố nhân quyền .

Lực lượng công an Mỹ được vũ trang ” hoành tráng ” như quân đội ( ảnh : Getty Images )
Thực tế, khi nổ ra vụ Ferguson, cả Bộ Ngoại giao Nga và Triều Tiên đã lập tức lên tiếng chỉ trích ngược lại Mỹ, với lời lẽ đại loại Mỹ không có tư cách phê bình nước khác về nhân quyền khi bản thân “ ốc chưa mang nổi mình ốc ” .Hiện nay nhiều năng lực Mỹ sẽ không manh động trấn áp thẳng tay những cuộc biểu tình và bạo loạn vì lúc đó nhiều nước khác từng bị Mỹ chỉ trích trong cách giải quyết và xử lý biểu tình sẽ quay lại phản pháo Mỹ .
Như đã nói ở trên, đích thân Tổng thống Obama đã phải lôi kéo những bên kiềm chế và tìm sự hòa hợp giữa công an và công dân. Ông Obama cũng cho tiến hành những giải pháp tìm hiểu so với lực lượng thực thi pháp lý, và thực thi dự án Bất Động Sản cấp hàng chục ngàn camera gắn vào cảnh phục để giám sát hoạt động giải trí của lực lượng chấp pháp .
Trường hợp Michael Brown vẫn có nhiều chi tiết cụ thể chưa rõ ràng, yên cầu phải tìm hiểu thêm để xác lập ai đúng ai sai và đến mức độ nào ( thông tin từ phía những nhà tìm hiểu và lời khai nhân chứng thường trái ngược nhau ) .
Lật ngược lại yếu tố, tỷ suất tội phạm trong hội đồng da đen không hề nhỏ. Nhiều người da đen bị giết chết bởi chính người da đen. Và theo nhiều nguồn tin, nạn nhân Michael Brown cũng thuộc diện ngỗ ngược. Đã có cả video ghi lại cảnh nạn nhân vào cướp thuốc lá trong tiệm rồi túm áo và xô đẩy cả nhân viên cấp dưới bán hàng, chỉ một thời hạn ngắn trước khi va chạm với công an và bị bắn chết .
Tuy nhiên ngay trong trường hợp giả định là Brown đã hùng hổ tấn công viên cảnh sát Wilson thì cách phản ứng của Wilson vẫn có phần thái quá. Hơn nữa, anh ta sau đó được tòa án phán không phải chịu trách nhiệm gì.

Còn trong trường hợp Garner ( bị tố bán thuốc lá lậu ), rõ ràng công an đã hành vi quá đà, siết cổ nạn nhân lôi đi khiến nạn nhân tử vong. Hành vi của viên công an Pantaleo trái với lao lý của lực lượng công an Thành Phố New York. Tuy nhiên, Pantaleo vẫn không hề hấn, không bị truy tố và điều này gây nên cơn phẫn uất trong hội đồng da màu .


Một đám đông 10.000 phái mạnh da trắng đã mặc kệ pháp luật, treo cổ 2 người trẻ tuổi da đen tại Mỹ vào năm 1930 ( ảnh : Corbis )
Xu hướng sử dụng đấm đá bạo lực trong giới công an Mỹ là khó phủ nhận. Cảnh sát Mỹ có thiên hướng hành vi trước và hành vi một cách kinh hoàng – điều này khác hẳn với lực lượng chấp pháp ở 1 số ít nước thường kiềm chế nổ súng, chờ đến khi tội phạm bắn mình trước rồi mới bắn trả .Mới đây, vào hôm 4/12, chính Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder đã công khai minh bạch thừa nhận trước báo giới rằng công an Cleveland ( bang Ohio ) đã lạm quyền và lạm dụng vũ lực, vi phạm Hiến pháp Mỹ một cách có mạng lưới hệ thống .
Nội bộ chưa yên

Dù có nhiều bước phát triển, xã hội Mỹ vẫn đầy rẫy  mâu thuẫn và vấn nạn, từ suy thoái tài chính (có tính chu kỳ), phân hóa giàu nghèo cho đến nguy cơ đối đầu với nước ngoài và khủng bố. Liên quan đến xung đột giữa cảnh sát (đa phần da trắng) với cộng đồng người da màu, nổi lên hai điểm sau:
Thứ nhất là văn hóa truyền thống ứng xử giữa người Mỹ với nhau. Nước Mỹ là siêu cường quốc tế, lại được coi là nền dân chủ số 1 quốc tế, nhưng về văn hóa truyền thống ứng xử, họ vẫn có những yếu tố khiến người ta phải suy ngẫm, như cách phản ứng của người dân nước này trước thiên tai. Khi xảy ra cơn bão Katrina ở Mỹ năm 2005, báo chí truyền thông đã phản ánh thực trạng đấm đá bạo lực, cướp bóc và hôi của trong hội đồng vùng gặp nạn, trái chiều với hình ảnh trật tự và kỷ luật của người dân liên minh Nhật Bản khi họ đối lập với thảm họa “ tam ” gồm động đất, sóng thần, và sự cố nhà máy sản xuất điện hạt nhân trên diện rộng năm 2011 .
Trong vụ Ferguson này, ngoài sự bất bình về cách hành xử của công an và chính quyền sở tại, rõ ràng có nhiều kẻ đục nước béo cò đã tận dụng tình hình để làm liều, cướp phá, và khoét sâu xích míc giữa người da trắng và da đen .
Thứ hai, dù sao những vấn đề này vẫn phản ánh dấu ấn phân biệt chủng tộc còn rơi rớt khá mạnh trong xã hội Mỹ ngày này, ngay cả khi nước Mỹ đang “ chiếm hữu ” một vị tổng thống gốc Phi và một bộ trưởng liên nghành tư pháp cũng da màu .
Cộng đồng da màu ở Mỹ khá nhạy cảm, có lẽ rằng bị đối xử tệ trong nhiều vụ tựa như như thế này rồi, nên khi gặp “ chất xúc tác ” Wilson-Brown đã bùng phát lên như xăng gặp lửa .
Lịch sử nước Mỹ gồm một trang đen tối là quá trình kinh doanh thương mại nô lệ da đen. Thời đó, những người da đen đã bị bóc lột trực diện theo lối cổ xưa, tạo đà tăng trưởng cho nước Mỹ trong một thời hạn nhất định .
Sau khi phe công nghiệp ở miền bắc triển khai nội chiến vượt mặt phe chủ nô ở miền nam, chính sách nô lệ kiểu cũ bị xóa bỏ trên toàn chủ quyền lãnh thổ Mỹ. Thế nhưng tư tưởng tẩy chay sắc tộc so với người da đen vẫn không hẳn mất đi .
Những nỗ lực giải phóng của phe miền bắc khi ấy phần lớn là để cung cấp nhân lực da đen dồi dào cho công cuộc phát triển sản xuất công nghiệp tư bản chủ nghĩa.


Các thành viên 3K thời trước ( ảnh : Bet )

Một thành viên 3K thời hiện đại (ảnh: AP)

Phong trào 3K tăng trưởng rầm rộ sau Nội chiến Mỹ như một sự phản ứng với trào lưu giải phóng nô lệ trước đó. Nó có 3 thời kỳ chính là quá trình nửa sau thế kỷ 19, quy trình tiến độ đầu thế kỷ 20, và tiến trình những năm 1950 – 1960. Phong trào 3K nổi tiếng với cơ sở xã hội sâu rộng và những hoạt động giải trí ngầm, sử dụng đấm đá bạo lực không nhân nhượng với người da đen, gồm có những vụ hành quyết hung tàn kiểu “ lynch ” ( không cần xét xử ) do những đám đông da trắng triển khai ( như thiêu sống, treo cổ … ). Người da đen hoàn toàn có thể bị hành hình một cách oan nghiệt vì những lỗi rất li ti .Một cụ thể đáng chú ý quan tâm là trong những thành viên của những hội kín 3K này từng có những vị tai to mặt lớn trong xã hội .
Về cơ bản trào lưu 3K đã tan rã, nhưng bóng ma của nó vẫn còn “ lảng vảng ” trên đất Mỹ từ thập niên 1970 đến nay, dưới nhiều hình thức khác nhau. / .

Đánh giá của bạn
Các bạn nếu không nghe được audio, vui lòng gửi thông báo ở phần bình luận bên dưới. Ad sẽ chỉnh sửa trong thời gian sớm nhất, thanks các bạn nhiều nhiều !

Cấp báo đển quý bạn đọc. Hiện nay, Hẻm cũng đang cũng đang rất cần chút chi phí để duy trì website này, để duy trì kho sách nói quý báu miễn phí cho mọi người, nhất là các bạn trẻ, học sinh, sinh viên. vẫn nghe mỗi ngày.

- - - - - - - - - -

Nhưng quý bạn cũng biết đấy, chúng tôi còn không muốn có không gian quảng cáo nhỏ nào (trừ khi quá bế tắc), mà chủ yếu nương nhờ vào sự hào phóng của những cá nhân như bạn để trả tiền cho các dự án máy chủ, nhân viên và bảo quản dữ liệu, những cuộc tấn công mạng mỗi ngày. Những tặng phí của quý bạn dù nhỏ hay lớn đều cực kỳ ý nghĩa với anh em chúng tôi, thực sự rất lớn, rất có ý nghĩa.

Xem chi tiết dòng tâm sự từ Admin Hẻm Radio, và những kêu gọi khẩn thiết để duy trì website, và Donate tại đây.

Đăng ký
Thông báo để xem
guest
0 Bình Luận
Inline Feedbacks
Xen tất cả bình luận
Back to top button