Người Việt ở Mỹ thành công, nhờ lý do gì?

• Bùi Văn Phú
• Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ California

26 tháng 5 2022Nguồn hình ảnh, Bùi Văn Phú

Chụp lại hình ảnh,

Tác giả và mái ấm gia đình chụp hình lưu niệm với tân khoa

“Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn…” là câu hát mở đầu nhạc phẩm “Nỗi buồn hoa phượng” của nhạc sĩ Thanh Sơn, sáng tác cách đây hơn nửa thế kỷ, ghi lại tâm cảm của lứa tuổi học trò ở Việt Nam khi niên học sắp kết thúc.

Nửa thế kỷ trước, lúc còn ở quê nhà tôi cũng đã có nỗi buồn như thế khi thấy phượng nở đỏ sân trường và trên sóng phát thanh vang vang những lời báo hiệu mùa hè đang về .Hôm nay, bên trời Mỹ, sắp vào hạ lòng tôi không buồn mà vui. Vui vì sắp hết niên học với những buổi lễ tốt nghiệp, khi khúc nhạc hoà tấu ” Pomp and Circumstance ” trổi vang nghênh đón tân khoa và mùa hè thư giãn giải trí đang chờ đón trước mặt .Lúc này còn vui hơn vì nguy khốn chết người của bệnh dịch Covid đã qua, đời sống đã thông thường trở lại sau hai năm với nhiều điều bất bình thường như thao tác từ nhà, đeo khẩu trang, giữ giãn cách xã hội để đề phòng lây bệnh. Có lúc thiếu nhu yếu phẩm, dân phải xếp hàng trước nhà hàng siêu thị chờ mua. Hai năm không còn tự do đi chơi đó đây. Xa lộ, phố phường có nhiều ngày vắng xe như giờ giới nghiêm thời cuộc chiến tranh trên quê nhà cũ. Đó là những hình ảnh lạ trong đời sống Mỹ .Năm 2020 khi lệnh cấm túc được phát hành vào tháng 3, học viên không còn đến trường mà ở nhà học trực tuyến. Hết niên học không nơi nào có lễ tốt nghiệp vì mọi hoạt động và sinh hoạt đông người đã phải tạm ngưng .Cuối niên học 2021 đã có thuốc chống Covid và nhiều người được chích ngừa, một số ít nơi có lễ tốt nghiệp nhưng tổ chức triển khai đơn thuần. Sinh viên học viên vào những bãi đậu xe, ngồi trên xe nhận bằng. Chỉ vài người thân trong gia đình xuất hiện. Không bè bạn bên cạnh để tận mắt chứng kiến, Tặng Kèm hoa, chụp hình kỷ niệm, chúc mừng tân khoa .Năm nay, sắp hết niên học và đang là thời gian của những lễ tốt nghiệp truyền thống cuội nguồn cho sinh viên, học viên .Chúng tôi vừa đi dự lễ tốt nghiệp của người cháu ở Đại học Colorado, Boulder .Gần 10 nghìn sinh viên hoàn tất học trình của những ban cử nhân, thạc sĩ và tiến sỹ trong ba năm qua và ngày hôm nay trường tổ chức triển khai lễ tốt nghiệp chung cho cả ba năm .Như truyền thống lịch sử, buổi lễ ” Commencement ” để tổng thể sinh viên tốt nghiệp tập trung chuyên sâu về sân vận động trường, mới đủ chỗ cho mấy chục nghìn người. Hiệu trưởng, những khoa trưởng chúc mừng tân khoa. Sinh viên và mái ấm gia đình nghe khách mời đặc biệt quan trọng là phóng viên báo chí đài NBC Tom Costello chuyện trò, san sẻ kinh nghiệm tay nghề .Trong số gần một vạn sinh viên tốt nghiệp, chỉ một chút ít tốt nghiệp những năm trước về lại trường nhận văn bằng vì nhiều người đã có việc làm, ở xa trường không về được .Người tinh chỉnh và điều khiển chương trình ra mắt một sinh viên tốt nghiệp năm 1968, nhưng khi đó vì phải gia nhập quân đội Hoa Kỳ sang chiến đấu tại Nước Ta, ngày hôm nay sau 54 năm mới trở lại trường dự lễ .Người con trai của em tôi cùng mái ấm gia đình đến Mỹ định cư năm năm nay, lúc đó cháu vừa học xong lớp 10 trường Lê Hồng Phong .Nguồn hình ảnh, Bùi Văn PhúChụp lại hình ảnh ,Lễ tốt nghiệp tại Đại học Colorado, Boulder hôm 4/5/2022Gia đình tôi trước ở Ngã ba Ông Tạ nên những em và con cháu trong nhà đều là cựu học sinh những trường trong khu vực như Nghĩa Hoà, nay là Chi Lăng ; Bành Văn Trân, trước là Mai Khôi ; Thánh Tâm, nay là Tân Bình ; hay Nguyễn Gia Thiều, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Thái Bình, trước là Nhân Chủ .Cháu học cấp một trường Bành Văn Trân, cấp hai ở Nguyễn Gia Thiều, thi cấp ba trúng tuyển vào Lê Hồng Phong. Học hết lớp 10, vừa vào lớp 11 thì đi Mỹ định cư .Bốn năm trước, khi hoàn tất bậc trung học, dù mới qua Mỹ không lâu nhưng với thành tích học tập tốt và tiếng Anh rất trau chuốt, cháu đã được chọn là một trong những học viên có bài phát biểu trong lễ tốt nghiệp vào tháng 5/2018 .Hôm nay cháu nhận bằng cử nhân ngành giáo dục, với điểm trung bình GPA 3.75 và được tuyên dương là sinh viên xuất sắc. Cháu dự tính thao tác vài năm trong chương trình gây quỹ giáo dục của University of Southern California rồi sẽ học lên cao hơn .Hai con của người em vào ĐH đều chọn ngành giáo dục, hoàn toàn có thể không phải là lựa chọn của nhiều người Việt, nhưng là ngành mà những cháu thích .Cô chị tốt nghiệp thạc sĩ Đại học Pennsylvania, một trường trong Ivy League. Những năm qua cháu thao tác cho một cơ sở giáo dục, giúp những bạn ôn tập thi SAT, ACT, TOEFL và hướng dẫn cho sinh viên, học viên từ Nước Ta có thời cơ đến Mỹ du học .Không như những thế hệ trước, phần đông sinh viên chọn những ngành nghề kỹ sư, bác sĩ, luật sư như trong nếp văn hoá Việt đã có. Ngày nay nhiều sinh viên Mỹ gốc Việt và cả du sinh đến từ Nước Ta đã chọn những ngành nhân văn, thẩm mỹ và nghệ thuật .

Phạm Lan Phương, mà nhiều người biết qua bút danh Khải Đơn là một thí dụ. Chị từng là phóng viên của báo Tuổi Trẻ, sau đó có thời gian làm cho BBC Tiếng Việt. Được học bổng Fulbright học thơ văn tại Đại học San Jose State University và vừa hoàn tất chương trình thạc sĩ.

Năm ngoái, một học viên gốc Việt là em Alexandra Huỳnh tốt nghiệp trung học ở thủ phủ Sacramento tiểu bang California đạt giải nhà thơ trẻ 2021 của nước Mỹ .Thi sĩ gốc Việt Ocean Vương, qua Mỹ theo chương trình con lai vào đầu thập niên 1990 khi mới 3 tuổi, nay là một thi sĩ nổi tiếng đạt nhiều phần thưởng thi ca Hoa Kỳ .Nhà văn gốc Việt Nguyễn Thanh Việt, đến Mỹ năm 1975 lúc mới 5 tuổi, tiến sỹ từ Đại học Berkeley, đạt giải Pulitzer văn chương năm nay của Hoa Kỳ với tác phẩm The Sympathizer .Đại học Berkeley cũng đã có sinh viên từ Nước Ta nhận học bổng của Vietnam Education Fund theo học tiến sỹ về môi sinh .Về nghệ thuật và thẩm mỹ, nhiều hoạ sĩ gốc Việt như Bình Danh, Nguyễn Long, Ann Phong, Nguyễn Việt Hùng được giới phê bình quan tâm .Nghiên cứu lịch sử dân tộc có những giáo sư tiến sỹ Nguyễn Liên Hằng, Vũ Tường. Về thần học có linh mục giáo sư Trần Quốc Anh .Quân sự có những tướng Lương Xuân Việt, Nguyễn Từ Huấn. Truyền thông có Betty Nguyễn, Tini Trần .Người Mỹ gốc Việt nay không chỉ học những ngành khoa học kỹ thuật, không riêng gì có bác sĩ, luật sư, kỹ sư mà cũng có người tài năng trong giới văn chương, nghệ thuật và thẩm mỹ hay tướng lãnh quân đội .Hôm lễ tốt nghiệp tại Đại học Colorado, Boulder có diễn thuyết chính là phóng viên báo chí Tom Castello của truyền hình NBC, cựu sinh viên ngành truyền thông online của trường. Trong hơn 20 năm qua, sau ngày tốt nghiệp năm 1987, ông sinh ra thao tác và đã xuất hiện ở nhiều nơi, từ biên giới Hoa Kỳ – Mexico, Thành Phố New York đến London làm phóng sự .Ông đánh giá và nhận định là một sinh viên mới ra trường không có nghĩa là biết mọi thứ, nhưng là người có cơ bản để biết nêu câu hỏi, biết đặt yếu tố. Ông nhấn mạnh vấn đề giữa thời đại nhiễu thông tin qua mạng xã hội, phóng viên báo chí có nghĩa vụ và trách nhiệm với nền dân chủ, nhà báo phải tìm ra thực sự, vì nếu thiếu vắng nó sẽ không có nền dân chủ bền vững và kiên cố .Đại học Colorado ở Boulder có 36 nghìn sinh viên. Trong tập chương trình lễ tốt nghiệp với tên của gần một vạn tân khoa, tôi tìm những tên họ Việt thấy có 2 tiến sỹ, 7 thạc sĩ và 45 cử nhân. Con số nay nhã nhặn, so với những ĐH ở California, vì chỉ có 25 nghìn người Việt ở tiểu bang Colorado và đa phần sống tập trung chuyên sâu trong vùng Denver .Hôm ở đây tôi đi lòng vòng thăm vài cơ sở người Việt. Có quán phở 888 làm ăn phát lộc. Ông chủ người gốc xứ Nam Hoà, Ngã ba Ông Tạ. Người em lúc mới qua cũng làm phụ bếp ở đây. Một ngày tiệm bán cũng đến 300 tô, mùa tuyết lại đông khách hơn, có hôm bán cả nghìn tô .Đóng góp cho sự tăng trưởng của nước Mỹ không chỉ là giới khoa bảng mà còn thành phần kinh doanh nhỏ lẻ người Việt. Từ những vườn cam ở phía nam California hay cánh đồng hoa vàng ở phía bắc, thời nay những khu vực này tràn ngập cơ sở thương mại được gọi là ” Little Saigon ” ở nhiều nơi trên đất nước Hoa Kỳ .Từ hải đảo biển xanh nắng ấm Hawaii cho đến vùng băng tuyết Alaska nay đã có phở và bánh mì. Đến bất kể nơi thị tứ nào trên đất Mỹ, dù lạ lẫm cũng thuận tiện tìm ra quán phở, tiệm bán bánh mì .Phở 79 nổi tiếng ở Quận Cam. Lee’s Sandwich với chuỗi shop bánh mì là nổi bật của sự thành công xuất sắc trong thương trường của người Việt .Còn hàng chục nghìn tiệm làm đẹp móng tay của người Việt, với số lệch giá lên đến 8 tỉ đôla một năm. Theo số liệu gần nhất của sở kiểm tra dân số năm 2012, người Việt làm chủ trên 300 nghìn cơ sở thương mại, với lệch giá 35 tỉ đôla một năm .Rất nhiều mái ấm gia đình đến Mỹ với hai bàn tay trắng, khởi nghiệp bằng cách đi bỏ báo, cắt cỏ, rửa chén, phụ bếp hay làm móng tay và chẳng bao lâu là có đời sống không thay đổi .Hoa Kỳ là xứ sở của tự do kinh doanh thương mại. Người Việt tính siêng năng, sẵn sàng chuẩn bị bươn trải, có đầu óc kinh doanh thương mại nên nhiều người muốn có văn phòng, cở sở riêng. Gặp thời và trở nên giầu .Tự do kinh doanh thương mại đã đưa nước Mỹ tăng trưởng. Người dân Mỹ, trong đó có người gốc Việt, hoàn toàn có thể mở cơ sở thương mại một cách thuận tiện vì thủ tục không rườm rà, không phải lo hối lộ, bôi trơn .Mới đây, khi Thủ tướng Phạm Minh Chính qua Mỹ dự họp thượng đỉnh Hoa Kỳ – ASEAN, trong một buổi gặp gỡ Việt kiều đã phát biểu là sự thành công xuất sắc của người Việt tại Hoa Kỳ phản ánh sự thành công xuất sắc của đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước .Báo Thanh Niên Online hôm 14/5/22 viết : ” Thủ tướng giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho Đại sứ quán thôi thúc, tạo điều kiện kèm theo cho hội đồng người Việt với niềm tin tốt nhất hoàn toàn có thể, tăng trưởng nhanh nhất hoàn toàn có thể. “Tôi nghe mà giật mình tưởng mình đang ngủ mơ ở thiên đường xã hội chủ nghĩa. Thủ tướng hãy làm tốt hơn cho dân Nước Ta đi, tạo điều kiện kèm theo kinh doanh thương mại thuận tiện cho tư nhân, cán bộ những cấp bớt vòi tiền bôi trơn để nước Nước Ta hoàn toàn có thể tăng trưởng .Người Việt sống bên Mỹ thành công xuất sắc thì nhà nước Nước Ta đâu có giúp gì. Muốn vào ĐH, ra trường muốn có việc làm, hay muốn mở một tiệm phở, tiệm làm đẹp móng tay, một công ti con, đâu có cần trợ giúp của sứ quán Nước Ta mà thủ tướng lại vơ vào .Chính vì nhà nước trấn áp và can thiệp quá nhiều vào đời sống hoạt động và sinh hoạt của dân nên cả triệu người Việt đã bỏ nước ra đi, đến Mỹ tị nạn, lập nghiệp .Nhà nước Nước Ta can thiệp thì chỉ làm chậm lại sự tăng trưởng của hội đồng người Việt. Như chỉ huy đã và đang làm chậm tăng trưởng Nước Ta .Theo một khảo sát của PEW năm 2019, 22 % người Mỹ gốc Việt trên 25 tuổi có bằng cử nhân và 10 % có bằng thạc sĩ hay tiến sỹ. So với toàn thể sắc dân châu Á ở Mỹ nói chung là 30 % cử nhân và 24 % với văn bằng cao hơn. Trong khi cả nước Mỹ, người trên 25 tuổi có bằng cử nhân là 20 % và 13 % có bằng thạc sĩ hay tiến sỹ .

Thủ tướng cần ban hành và thực thi nghiêm chỉnh những chính sách thu hút người Việt tài giỏi, để những ai muốn có thể về giúp quê hương. Cộng đồng người Việt ở Mỹ không cần sự giúp đỡ của nhà nước Việt Nam.

Đi dự lễ tốt nghiệp lòng tràn ngập niềm vui. Nghe thủ tướng Nước Ta phát biểu lòng lại man mác buồn .

Tác giả là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco.

Source: https://hemradio.com
Category : Thông tin cần biết