Cách làm bài văn nghị luận giải thích trong chương trình Ngữ văn 7

Văn nghị luận giải thích là một trong những kiến thức trọng tâm và mới mẻ đối với các em học sinh lớp 7. Trong khối kiến thức của bộ môn Ngữ văn bậc THCS, chương trình Ngữ văn 7 đánh dấu sự thay đổi lớn về khối lượng kiến thức. Đây là bước ngoặt mà các em học sinh sẽ làm quen với một thể loại hoàn toàn mới là văn nghị luận- bàn bạc, bình luận về một vấn đề. Trong đó, nghị luận giải thích là dạng văn tương đối khó đối với các em học sinh. Novateen sẽ hướng dẫn cách làm bài văn nghị luận giải thích để hỗ trợ các bạn học sinh cách tìm lí lẽ và đưa dẫn chứng vào bài văn nghị luận.

Xem thêm>>> Làm sao để học giỏi môn Ngữ Văn lớp 7

Bài văn nghị luận giải thích là gì?

Cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận giải thích

  1. Mở bài văn nghị luận

– Dẫn dắt vào vấn đề

Để triển khai tốt việc dẫn dắt vào yếu tố, người viết cần khám phá kĩ đề bài và xác lập đúng trọng tâm của tư tưởng, đạo lí hay câu nói cần giải thích .

Ví dụ: Với đề bài Giải thích câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”, người viết cần xác định trọng tâm của đề đề cập đến “tình yêu thương, đùm bọc, sẻ chia giữa người với người”.

– Trích dẫn câu nói, tư tưởng hoặc đạo lí cần giải thích.

Sau khi nêu ra yếu tố trọng tâm, người viết cần trích dẫn yếu tố cần giải thích vào bài làm. Đồng thời tích hợp với việc khái quát nội dung của câu nói .

Ví dụ: Mở bài cho đề văn Giải thích câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”:
Lá lành đùm lá rách là một chủ đề hay có trong đề thi dạng bài văn nghị luận:
“Tình yêu thương là một trong những truyền thống quý báu thể hiện mối quan hệ tốt đẹp giữa người với người của dân tộc ta. Điều này đã được thể hiện rõ qua kho tàng ca dao, tục ngữ vô cùng phong phú và đa dạng. “Lá lành đùm lá rách” là một trong số những câu tục ngữ nằm trong dòng chảy xuyên suốt đó và thể hiện rõ một bài học mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc về tình yêu thương con người”.

  1. Thân bài văn nghị luận

Ở phần thân bài, người viết cần có những vấn đề rõ ràng, mạch lạc với các thao tác về giải thích, phản hồi, nhìn nhận .

– Giải thích vấn đề cần nghị luận

+ Giải thích những từ khóa quan trọng, những từ ngữ hay và khó:

Để giải thích những từ ngữ quan trọng một cách sâu sắc, người viết cần giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng. Ví dụ: Khi giải thích câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”, người viết cần xác định rõ những từ ngữ cần giải thích là “lá lành”, “lá rách”. “Lá lành” là từ để chỉ những chiếc lá còn nguyên vẹn, xanh tươi và đẹp đẽ. Còn “lá rách” nói đến những chiếc lá không còn nguyên vẹn, úa vàng do chịu ảnh hưởng xấu từ thời tiết hoặc đã bị sâu bọ đục lỗ.
Tuy nhiên, nếu chỉ giải thích theo nghĩa đen như cách trên thì câu tục ngữ sẽ không có gì rực rỡ. Kho tàng tục ngữ luôn tiềm ẩn những bài học kinh nghiệm triết lí vô cùng thâm thúy và đúc rút kinh nghiệm tay nghề về đời sống do cha ông ta để lại. Bởi vậy, để làm rõ được những bài học kinh nghiệm đó, tất cả chúng ta cần hiểu nội dung của mỗi câu chữ theo nghĩa bóng .
Để rút ra nghĩa bóng, nghĩa hàm ẩn của câu tục ngữ từ nghĩa đen, người viết cần liên hệ đến cuộc sống của con người. Chẳng hạn, khi liên hệ đến cuộc sống của con người, hình ảnh “lá lành” trở thành hình ảnh ẩn dụ cho những con người có cuộc sống trọn vẹn, hạnh phúc, may mắn và đủ đầy. Còn “lá rách” để chỉ những con người có cuộc sống bất hạnh, thiếu thốn và không trọn vẹn. Như vậy, ý nghĩa của những từ ngữ khó và hay đã được làm rõ một cách triệt để.

Cách làm bài văn nghị luận lớp 7

+ Giải thích nội dung của câu nói cần bàn luận

Từ việc giải thích những từ ngữ khó, người viết cần giải thích nội dung câu nói trên cả hai phương diện : nghĩa đen và nghĩa bóng. Ví dụ : câu “ Lá lành đùm lá rách nát ” với nghĩa đen chỉ hiện tượng kỳ lạ trên cành cây, có những chiếc lá còn xanh tươi, nguyên vẹn đan cài, xen kẽ với những chiếc lá đã úa vàng, không còn nguyên vẹn do ảnh hưởng tác động xấu của thời tiết hoặc do sâu bọ gây ra. Từ đó, rút ra nghĩa bóng của câu tục ngữ là : những người có đời sống niềm hạnh phúc, đủ đầy và như mong muốn hơn cần chăm sóc, sẻ chia, đùm bọc, yêu thương và trợ giúp những người có đời sống xấu số .

– Bình luận, đánh giá vấn đề, tư tưởng hay câu nói cần giải thích thông qua hệ thống lí lẽ và dẫn chứng

Để tìm những lí lẽ phục vụ cho thao tác bình luận, đánh giá trong bài văn giải thích, người viết có thể đặt ra và trả lời cho những câu hỏi “Vì sao?” “Tại sao”. Ví dụ, khi Giải thích câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”,  người viết có thế đặt ra câu hỏi: “Tại sao con người cần phải yêu thương, đùm bọc lẫn nhau?”, từ đó từ việc tìm ra câu trả lời cho câu hỏi này, người viết có thể thu được một số lí lẽ sau:

  • Tình yêu thương, sự đùm bọc hoàn toàn có thể giúp con người vượt qua mọi khó khăn vất vả, gian nan và thiếu thốn .
  • Tình yêu thương không chỉ giúp người khác vượt qua khó khăn vất vả mà còn đem đến niềm hạnh phúc cho chính bản thân mình, bởi “ Tình thương là niềm hạnh phúc của con người ” và “ cho đi có nghĩa là nhận lại ” .

Ngoài ra, việc tìm lí lẽ hoàn toàn có thể được triển khai bằng cách lật lại yếu tố, phê phán, bác bỏ những biểu lộ xô lệch đang xảy ra trong đời sống hằng ngày. Chẳng hạn với đề về câu tục ngữ “ Lá lành đùm lá rách nát ”, người viết hoàn toàn có thể nêu lên tình hình sống vô cảm, ích kỉ của con người trong xã hội văn minh .
+ Bên cạnh việc tìm lí lẽ, người viết cần biết sử dụng kết hợp với hệ thống dẫn chứng để đảm bảo tính thuyết phục. Chẳng hạn với đề bài Giải thích câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”,  người viết có thể lấy một số dẫn chứng tiêu biểu như các chương trình quyên góp, ủng hộ quỹ vì người nghèo vẫn diễn ra thường xuyên và có sức lan truyền mạnh mẽ trong xã hội.

– Bài học nhận thức và hành động. Liên hệ bản thân

+ Đề xuất những phương hướng đơn cử về nhận thức và hành vi trong đời sống. Chẳng hạn khi bàn luận về tình yêu thương, bài học kinh nghiệm nhận thức rút ra sẽ là sống cần biết chăm sóc, san sẻ và lắng nghe những người xung quanh. Còn bài học hành động sẽ là tích cực tham gia các trào lưu, quyên góp, ủng hộ như “ Tết ấm tình thương ”, “ Mua tăm ủng hộ quỹ vì người nghèo ”, …
+ Liên hệ bản thân bằng việc rút ra những bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề cho bản thân trong học tập, đời sống .

  1. Kết bài

Khẳng định lại một lần nữa giá trị của vấn đề tư tưởng, đạo lí cần giải thích.

Chẳng hạn khi kết lại bài văn nghị luận giải thích “Lá lành đùm lá rách”, người viết có thể khẳng định lại giá trị của câu tục ngữ trên: “Như vậy, câu tục ngữ Lá lành đùm lá rách đã thể hiện một bài học giáo dục vô cùng sâu sắc về tình yêu thương, sự đùm bọc giữa người với người. Là những con người Việt Nam cùng chảy trong tim dòng máu Lạc Hồng. Chúng ta cần phải yêu thương, đùm bọc lẫn nhau, phát huy truyền thống và giá trị nhân văn cao đẹp của dân tộc ta”.

Đánh giá của bạn
Các bạn nếu không nghe được audio, vui lòng gửi thông báo ở phần bình luận bên dưới. Ad sẽ chỉnh sửa trong thời gian sớm nhất, thanks các bạn nhiều nhiều !

Cấp báo đển quý bạn đọc. Hiện nay, Hẻm cũng đang cũng đang rất cần chút chi phí để duy trì website này, để duy trì kho sách nói quý báu miễn phí cho mọi người, nhất là các bạn trẻ, học sinh, sinh viên. vẫn nghe mỗi ngày.

- - - - - - - - - -

Nhưng quý bạn cũng biết đấy, chúng tôi còn không muốn có không gian quảng cáo nhỏ nào (trừ khi quá bế tắc), mà chủ yếu nương nhờ vào sự hào phóng của những cá nhân như bạn để trả tiền cho các dự án máy chủ, nhân viên và bảo quản dữ liệu, những cuộc tấn công mạng mỗi ngày. Những tặng phí của quý bạn dù nhỏ hay lớn đều cực kỳ ý nghĩa với anh em chúng tôi, thực sự rất lớn, rất có ý nghĩa.

Xem chi tiết dòng tâm sự từ Admin Hẻm Radio, và những kêu gọi khẩn thiết để duy trì website, và Donate tại đây.

Đăng ký
Thông báo để xem
guest
0 Bình Luận
Inline Feedbacks
Xen tất cả bình luận
Back to top button