Nga ‘đi trên dao’ khi không kích đồng minh Mỹ ở Syria

Nga không kích nhiều tiềm năng ở Syria tuần qua, trong đó có địa thế căn cứ lực lượng Mỹ sử dụng, làm tăng quan ngại về rủi ro tiềm ẩn xung đột trực diện .Giới chức quân đội Mỹ cho biết không quân Nga thời hạn qua triển khai hàng loạt vụ không kích nhắm vào những lực lượng thân Mỹ tại Syria, khiến Lầu Năm Góc tăng quan ngại rủi ro tiềm ẩn đo lường và thống kê sai lầm đáng tiếc dẫn đến xung đột ngoài ý muốn giữa hai cường quốc .Giới quan sát cho rằng nỗi lo này là có cơ sở, trong toàn cảnh stress giữa hai nước vốn đã leo thang nghiêm trọng sau khi Nga mở chiến dịch quân sự chiến lược đặc biệt quan trọng ở Ukraine, còn Washington liên tục bơm vũ khí cho Kiev, mặc kệ mọi cảnh báo nhắc nhở từ Moskva .

Nỗi quan ngại lên đến đỉnh điểm hôm 15/6, khi không quân Nga tấn công căn cứ quân sự al-Tanf, gần biên giới Syria – Jordan. Đây là nơi cố vấn Mỹ huấn luyện nhóm dân quân Maghawir al-Thawra được Washington hậu thuẫn, với cái cớ ngăn phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng trỗi dậy.

Phía Nga đã báo trước cho Mỹ về cuộc không kích trải qua đường dây nóng, được quân đội hai nước sử dụng trong nhiều năm qua để giảm rủi ro đáng tiếc va chạm. Moskva nói chiến dịch nhằm mục đích đáp trả một vụ tiến công của phiến quân Maghawir al-Thawra, khiến lực lượng quân đội cơ quan chính phủ Syria chịu thương vong và mất một phương tiện đi lại cơ giới .

Binh sĩ Mỹ cùng phương tiện đi lại quân sự chiến lược tại địa thế căn cứ al-Tanf, miền nam Syria tháng 11/2017. Ảnh : US Army .
Các quan chức Mỹ bật mý họ đã nhanh gọn cảnh báo nhắc nhở nhóm Maghawir al-Thawra ở al-Tanf, đồng thời bảo vệ không có quân nhân Mỹ hiện hữu gần khu vực không kích. Lực lượng Mỹ sau đó phát hiện hai cường kích Su-25 và một chiếc Su-24 Nga lượn quanh al-Tanf trước khi đánh bom cơ sở trong khuôn viên địa thế căn cứ. Đơn vị Mỹ đồn trú tại đây không cần đổi khác vị trí, do khoảng cách giữa nơi đóng quân của họ và điểm bị tập kích vẫn bảo vệ bảo đảm an toàn .Theo nhìn nhận trong bước đầu của Lầu Năm Góc, lực lượng Nga tại Syria đã nhận thông tư báo trước về cuộc không kích cho phía Mỹ. Họ muốn bảo vệ bom không rơi trúng quân nhân Mỹ và cũng thừa biết Mỹ sẽ cảnh báo nhắc nhở liên minh nhóm Maghawir al-Thawra. Điều đó cho thấy Nga chưa muốn nhắm đến lính Mỹ, nhưng vẫn chuẩn bị sẵn sàng quấy nhiễu hoạt động giải trí quân sự chiến lược Mỹ tại Syria. Moskva đã nhiều lần vận dụng giải pháp này trong những năm qua, dẫn đến một số ít vụ chạm trán nguy khốn .Tháng 2/2018, một nhóm 500 dân quân thân cơ quan chính phủ Syria và những người được cho là lính đánh thuê cho công ty bảo mật an ninh Wagner của Nga vượt sông Euphrates gần Deir Ezzor. Nhóm áp sát khu vực do quân Mỹ và liên minh trấn áp, buộc những chỉ huy Mỹ ý kiến đề nghị không kích giải vây. Mike Pompeo, trong phiên điều trần tại Thượng viện trước khi nhậm chức ngoại trưởng, khẳng định chắc chắn ” vài trăm lính Nga ” đã thiệt mạng trong vụ không kích .Moskva năm đó phủ nhận phản hồi cụ thể về vụ chạm trán. Bộ Quốc phòng Nga nói nhóm tay súng vượt sông Euphrates không hoạt động giải trí theo chỉ huy của Moskva .Tháng 8/2020, đoàn xe tuần tra của quân đội Mỹ lại chạm trán với đoàn xe giám sát lệnh ngừng bắn của Nga ở phía đông Syria. Va chạm giữa những phương tiện đi lại quân sự chiến lược hai bên khiến 1 số ít quân nhân Mỹ chấn thương. Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ ( NSC ) khi đó chỉ trích đoàn tuần tra của Nga ” hành vi thiếu bảo đảm an toàn và thiếu chuyên nghiệp “, vi phạm những quy tắc ngăn xung đột mà hai nước nhất trí vào tháng 12/2019 .Một quan chức Mỹ chỉ trích Nga đang ” đi trên dao ” bằng hàng loạt vụ không kích ở Syria gần đây. Tuần qua, khi biệt kích Mỹ đang tập kích để bắt nghi phạm chế bom cho IS ở hướng đông bắc Syria, Nga đã tiến hành hai tiêm kích bom Su-34 áp sát khu vực tác chiến. Hai máy bay này chỉ rút đi sau khi Mỹ điều động tiêm kích F-16 đến cảnh cáo .” Chúng tôi muốn tránh thống kê giám sát sai lầm đáng tiếc và những hành vi hoàn toàn có thể dẫn đến xung đột không thiết yếu. Mục tiêu của chúng tôi không biến hóa. Tuy nhiên, cách phía Nga hành xử thời hạn qua mang tính khiêu khích và leo thang “, tướng Erik Kurilla, người đứng đầu Bộ tư lệnh Trung tâm quân đội Mỹ, lo lắng .

Mỹ duy trì hiện diện quân sự tại Syria với nhiệm vụ ngăn IS trỗi dậy sau khi đánh bại tổ chức khủng bố này vào năm 2019. Khoảng 900 lính Mỹ đang đồn trú ở Syria, trong đó khoảng 200 người đóng ở al-Tanf, căn cứ quân sự án ngữ tuyến cao tốc nối giữa Iraq và Syria.

Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad cùng những lực lượng liên minh Nga và Iran muốn Mỹ từ bỏ cứ điểm kế hoạch này trong nhiều năm qua nhưng không thành công xuất sắc .

Oanh tạc cơ Nga Tu-22M3 hạ cánh xuống địa thế căn cứ Hmeimim tại Syria ngày 25/5/2021. Ảnh : Zvezda .
Máy bay Nga từng không kích al-Tanf vào năm năm nay, khi những đơn vị chức năng Mỹ không xuất hiện và hai tiêm kích F-18 có trách nhiệm bảo vệ địa thế căn cứ vừa được rút đi tiếp nguyên vật liệu .Năm 2017, tướng Vladimir Zarudnitsky, tư lệnh chiến dịch quân sự chiến lược của Nga tại Syria, ra tối hậu thư 48 tiếng cho Mỹ rút khỏi al-Tanf, đặt hai lực lượng vào tình thế cạnh tranh đối đầu nguy khốn. Sau khi tướng Stephen Townsend, chỉ huy chiến dịch chống IS do Mỹ đứng vị trí số 1, phủ nhận rút quân, phía Nga cũng rút tối hậu thư để tránh xung đột .Giới quan sát đánh giá và nhận định Nga đã giám sát kỹ lưỡng với loạt vụ không kích vừa mới qua ở Syria, được thực thi giữa tiến trình căng thẳng mệt mỏi Washington – Moskva ngày càng tăng vì chiến sự Ukraine. Trong toàn cảnh đó, tránh cạnh tranh đối đầu trực diện với quân đội Nga là một trong những ưu tiên số 1 của Lầu Năm Góc .Tiina Hyypa, chuyên viên về Trung Đông tại Đại học Helsinki, và Aaron Pilkington, nhân viên nghiên cứu và phân tích Trung Đông cho không quân Mỹ, cảnh báo nhắc nhở xung đột vũ trang tại Ukraine hoàn toàn có thể khiến tình hình Syria thêm phức tạp. Nga khó rút quân trọn vẹn khỏi mặt trận Syria trong tương lai gần, trong khi yếu tố Ukraine được xếp cao hơn Syria trên thang ưu tiên kế hoạch của Moskva .” Khi Moskva quyết định hành động không phát lệnh tổng động viên để ship hàng chiến dịch quân sự chiến lược tại Ukraine, họ buộc phải tái sắp xếp nguồn lực từ Syria để xử lý bài toán quân số, bảo vệ hoàn thành xong những tiềm năng được ưu tiên hơn “, hai chuyên viên nhận định và đánh giá .Seth J. Frantzman, bình luận viên tờ Jerusalem Post, nói loạt vụ không kích vừa mới qua cho thấy Moskva chủ đích gửi thông điệp răn đe Washington rằng không quân Nga không sợ bị trả đũa khi oanh kích những tiềm năng liên minh Mỹ ở Syria .

Các chuyên gia nhận định Nga đang muốn thể hiện họ không giảm tập trung cho Trung Đông, sau khi đã đầu tư nhiều năm cho hiện diện quân sự lẫn ảnh hưởng chính trị ở khu vực. Nếu muốn chứng tỏ sức mạnh giữa bối cảnh nguồn lực bị giảm bớt, lực lượng Nga ở Syria phải gia tăng hoạt động thị uy nhắm vào các nhóm dân quân đồng minh với Mỹ.

” Xu hướng này sẽ khiến rủi ro đáng tiếc leo thang xung đột ở Syria tăng đáng kể và làm trộn lẫn tình thế cân đối mong manh lúc bấy giờ “, Hyypa cùng Pilkington cảnh báo nhắc nhở .

Thanh Danh (Theo WSJ, Washington Post, CNN)

Source: https://hemradio.com
Category : Thông tin cần biết