Cách làm bài văn lập luận giải thích, I. HƯỚNG DẪN CHUNG 1. Các bước làm bài văn lập luận giải thíchBước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý…

Có khi vấn đề cần giải thích được nêu ra một cách trực tiếp (ví dụ: giải thích về “lòng nhân đạo”, giải thích về “lòng khiêm tốn”,…) nhưng cũng có khi đề bài gián tiếp đưa ra vấn đề bằng cách mượn hình ảnh, câu văn, câu tục ngữ, ca dao, thành ngữ, …, ví dụ: Nhân dân ta có câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn“. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó. Trước những đề bài dạng này, khi xác định vấn đề (luận điểm) chính cần giải thích phải lưu ý:

Cắt nghĩa được hình ảnh, câu văn, câu tục ngữ, thành ngữ, … nêu ra ở đề bài. Nghĩa là phải thực thi giải thích từ ngữ, nghĩa gốc, nghĩa chuyển, … của hình ảnh, câu văn … để nắm được nội dung của chúng từ đó mới xác lập được đúng mực yếu tố cần giải thích .
– Liên hệ với trong thực tiễn đời sống, với những quan điểm trong sách vở, … khác để xác lập những bộc lộ đơn cử của yếu tố. Ví dụ, với nhu yếu giải thích câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn “, một mặt cần tìm những ví dụ đơn cử trong trong thực tiễn ( đi du lịch thăm quan để hiểu biết thêm những điều mới lạ, những tò mò của con người trước những miền đất mới, em đã từng thất bại khi làm một việc gì đó nhưng do đó mà em có được kinh nghiệm tay nghề để giờ đây hoàn toàn có thể làm tốt được việc ấy, … ), mặt khác cần liên hệ với những câu ca dao, tục ngữ tương tự như ( Làm trai cho đáng nên trai, Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng ; Đi cho biết đó biết đây, Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn ; … ) thậm chí còn liên hệ đến những dẫn chứng có ý nghĩa tương phản : Ếch ngồi đáy giếng, …
b ) Bước 2 : Lập dàn bài
Lập dàn bài theo bố cục tổng quan ba phần :
– Mở bài : Giới thiệu yếu tố cần giải thích hoặc trình làng câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao, câu văn, … và nêu ra nội dung của nó. Ví dụ : Giới thiệu câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn ” và ý nghĩa về sự đúc rút kinh nghiệm tay nghề và bộc lộ mơ ước đi nhiều nơi để mở mang hiểu biết .
– Thân bài : Giải thích yếu tố ( vấn đề ) đã trình làng ở phần Mở bài
+ Giải thích các từ ngữ, khái niệm, ví dụ : Đi một ngày đàng nghĩa là gì ? Một sàng khôn nghĩa là gì ? “ nhân đạo ” là gì ? “ nhã nhặn ” là thế nào ? “ phán đoán ” là gì ? “ thẩm mĩ ” là gì ?
+ Giải thích các ý nghĩa lan rộng ra của yếu tố, liên hệ với trong thực tiễn, với các dẫn chứng khác
+ Giải thích ý nghĩa khái quát của yếu tố so với đời sống của con người, lí giải sâu yếu tố
Chú ý xem xét cách sắp xếp các ý giải thích để làm sáng rõ, điển hình nổi bật yếu tố
– Kết bài : Nhấn mạnh ý nghĩa của yếu tố vừa làm sáng tỏ

Quảng cáo
c ) Bước 3 : Viết bài
– Mở bài : Có thể viết theo các cách :
+ Giới thiệu thẳng vào yếu tố cần giải thích, ví dụ : Đi một ngày đàng, học một sàng khôn là câu tục ngữ đúc rút kinh nghiệm tay nghề học tập của nhân dân ta, qua đó bộc lộ tham vọng vươn tới những chân trời mới để mở mang hiểu biết .
+ Đi từ yếu tố có ý nghĩa trái chiều, dẫn tới yếu tố cần giải thích, ví dụ : Em cứ nhớ mãi hình ảnh một chú ếch không huênh hoang, kiêu ngạo, không chịu lan rộng ra tầm mắt để dẫn tới hậu quả bị chết bẹp dưới chân trâu. Thế mới thấy thấm thía lời răn dạy của cha ông ta : Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Còn gì mê hoặc hơn khi được đi đến những chân trời mới, ở những nơi cho ta bao điều mới lạ, kì thú .
+ Đi từ cái chung đến cái riêng, dẫn dắt vào yếu tố, ví dụ : Cha ông ta để lại cho con cháu muôn đời cả một kho tàng ca dao, tục ngữ. Đó cũng là cả một kho tàng kinh nghiệm tay nghề quý báu. Ta hoàn toàn có thể tìm thấy ở đó những lời khuyên răn có ích về việc phải mở mang tầm hiểu biết, đi đây đi đó để trau dồi vốn sống, vốn tri thức .
– Thân bài : Mỗi ý giải thích nên viết gọn thành một đoạn. Chú ý đến việc lựa chọn cách dẫn dắt từ Mở bài đến Thân bài, từ đoạn này chuyển sang đoạn khác .
– Kết bài : Cách Kết bài phải hô ứng với cách Mở bài ; tóm gọn được những ý chính đã tiến hành trong phần Thân bài .

II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
Với đề bài : Nhân dân ta có câu tục ngữ : “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn “. Hãy viết thêm những cách kết bài khác .

Gợi ý: Tham khảo hai đoạn kết bài sau:

– Đi một ngày đàng, học một sàng khôn là một chân lí sống thâm thúy và văn minh không riêng gì trong thời trước mà cả trong thời đại ngày này nữa. Khi quốc tế đang ngày càng có khuynh hướng lan rộng ra giao lưu thì với mỗi cá thể việc đi để mà học lấy những cái khôn lại càng trở nên thiết yếu, nhất là so với những người trẻ tuổi. Hơn khi nào hết, ngày này, tất cả chúng ta cành cần phải “ đi cho biết đó biết đây ” để mà giao lưu, mà học hỏi, để học tập và thao tác tốt hơn .
– Nói một cách công minh thì bài học kinh nghiệm đã được nhân dân ta đức kết trong câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng, học một sàng khôn ” là một chân lí không khi nào cũ. Ngày xưa người ta mong ước được đi đây, đi đó để vượt ra khỏi cái khoảng trống chật trội của làng của xã. Ngày nay, trong một xã hội ngày càng tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, con người lại càng nhất thiết phải học hỏi, giao lưu. Đi nhiều “ ngày đàng ” để học lấy nhiều “ sàng khôn ” hơn nữa nếu không muốn quốc gia mình tụt hậu, đó là nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi người và của bản thân mỗi tất cả chúng ta .

Source: https://hemradio.com
Category : Mẹo hay cuộc sống