Lý do Mỹ nới lỏng cấm vận vũ khí với VN

• Lê Thành Lâm
• Gửi tới BBC từ London

10 tháng 10 năm trướcNguồn hình ảnh, Getty

Chụp lại hình ảnh,

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh thăm Hoa Kỳ

Việc Hoa Kỳ dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam cho thấy một bước tiến mới trong quan hệ giữa hai nước.

Sau gần 4 thập niên kể từ khi kết thúc cuộc cuộc chiến tranh ở Việt Nam năm 1975, quan hệ Việt – Mỹ ngày càng được cải tổ qua những dấu mốc quan trọngNgày 23/04/1975, Mỹ công bố kết thúc cuộc cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Các quan chức quân đội và người dân Mỹ đã được lệnh sơ tán khỏi Hồ Chí Minh trước đó vài ngày .Năm 1984, Mỹ mở màn áp đặt lệnh cấm vận vũ khí so với Việt Nam dựa trên l ‎ ý do nhân quyền. Đến năm 2007, lệnh cấm đã được thả lỏng khi chính quyền sở tại cựu Tổng thống George W. Bush được cho phép xuất khẩu 1 số ít mẫu sản phẩm quốc phòng phi sát thương cho Việt Nam .Ngày 12/7/1995, Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt công bố thông thường hóa quan hệ giữa hai nước. Sự kiện này ghi lại một chương mới trong quan hệ Việt – Mỹ. Nó đã mở ra nhiều thời cơ hợp tác cho hai nước trên những nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính, văn hóa – xã hội và bảo mật an ninh – chính trị .Việc thông thường hóa quan hệ đã mở đường cho những chuyến thăm chính thức của chỉ huy cấp cao hai nước .Tổng thống Bill Clinton là tổng thống Mỹ tiên phong đến thăm Việt Nam vào năm 2000, kể từ khi Mỹ chấm hết cuộc chiến tranh Việt Nam năm 1975. Tiếp đó, vào năm 2006, Tổng thống George W. Bush có chuyến thăm chính thức Việt Nam .quản trị nước Nguyễn Minh Triết, Thủ tướng Phan Văn Khải và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thăm chính thức Mỹ vào năm 2005, 2007 và 2008 .Hai nước cam kết liên tục tương hỗ nhau trong việc tìm kiếm tù nhân / người mất tích trong cuộc chiến tranh Việt Nam ( POW / MIA ) .Ngày 10/12/2001, Hiệp đinh Thương mại song phương chính thức có hiệu lực hiện hành, giúp tăng cường quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. 12 năm sau khi ký hiệp định, thương mại hai chiều đã đạt 25 tỷ đôla Mỹ vào năm 2013 .Một dấu mốc quan trọng khác trong quan hệ Việt – Mỹ. Tháng 7/2013, sau cuộc gặp giữa Tổng thống Barack Obama và quản trị Trương Tấn Sang, Hoa Kỳ và Việt Nam đã ra công bố chung về quan hệ ‘ ’ đối tác chiến lược tổng lực ’ ’ .

Hiện tại và tương lai

Ngày 2/10, tuyên bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam được đưa ra sau cuộc hội đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh tại Washington.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết việc dỡ bỏ chỉ được vận dụng cho những mục tiêu bảo mật an ninh hàng hải .Bà Jen Psaki, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, nói rằng quyết định hành động này không nhằm mục đích vào Trung Quốc. Tuy nhiên, người ta hoàn toàn có thể nhận thấy hai l ‎ ý do quan trọng của Washington đằng sau việc dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận này .Một là nhằm mục đích đối phó và kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông. Việc lệnh dỡ bỏ chỉ được vận dụng cho những mục tiêu bảo vệ bảo mật an ninh trên biển cho thấy Mỹ muốn tăng cường sức mạnh thủy quân của Việt Nam khi Trung Quốc ngày càng có nhiều hành vi hung hăng gây hấn trên Biển Đông. Trong một hành động trước đó, trong chuyến thăm tới Việt Nam vào tháng 12/2013, ông Kerry đã công bố Mỹ sẽ tương hỗ Việt Nam 18 triệu đôla Mỹ, gồm có 5 tàu tuần tra mới cho lực lượng tuần duyên Việt Nam và những hoạt động giải trí khác. Cả Mỹ và Việt Nam đều có quyền lợi trong việc duy trì tự do hàng hải và thương mại trên Biển Đông. Cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã chứng minh và khẳng định Mỹ có ‘ ‘ quyền lợi vương quốc ’ ’ trong yếu tố tự do hàng hải trên Biển Đông, khi bà tham gia Diễn đàn Khu vực ASEAN ( ARF ) lần thứ 17 tại TP. Hà Nội tháng 7/2010 .Nguồn hình ảnh, AFPChụp lại hình ảnh ,Căng thẳng Biển Đông khiến quan hệ Việt – Mỹ gần hơnHai là vai trò quan trọng của Việt Nam trong bàn cờ kế hoạch của Mỹ ở châu Á-Thái Tỉnh Bình Dương. Việt Nam có dân số lớn thứ 13 quốc tế và lực lượng thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược lớn thứ 11 đang hoạt động giải trí. Những chỉ số này cho thấy tiềm năng của Việt Nam khi được hiện đại hóa về quân sự chiến lược. Trong một báo cáo giải trình về quan hệ Việt – Mỹ với tựa đề “ Một kỷ nguyên mới trong quan hệ Mỹ – Việt : Làm thâm thúy quan hệ sau 2 thập niên thông thường hóa ” được Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Mỹ ( CSIS ) đưa ra sáng 2/10, những chuyên viên nghiên cứu và điều tra về Khu vực Đông Nam Á cho rằng ” Mỹ coi Việt Nam là đối tác chiến lược đầy hứa hẹn tại châu Á-Thái Tỉnh Bình Dương ’ ’. Do đó, Việt Nam chiếm một vị trí địa kế hoạch trong chủ trương ‘ ’ xoay trục ’ ’ của Mỹ ở châu Á-Thái Tỉnh Bình Dương .Việc dỡ bỏ một phần lệnh cấm cũng mang lại cho Việt Nam những quyền lợi thiết thực .- Theo Paul J. Leaf, một nhà phản hồi về chủ trương đối ngoại và quốc phòng, phản hồi trên tờ The Diplomat ngày 18/9, Việt Nam hoàn toàn có thể mua được những vũ khí của Mỹ với giá cả nhân nhượng hơn, và đặc biệt quan trọng là những vũ khí mà Trung Quốc không có .- Giúp tăng cường sức mạnh phòng thủ trên biển cho Việt Nam trong toàn cảnh tranh chấp trên biển Đông với Trung Quốc đang ngày càng tăng và chưa đạt được giải pháp đơn cử .- Hợp tác về bảo mật an ninh – quốc phòng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cũng sẽ được ngày càng tăng. Cùng với việc xuất khẩu vũ khí sát thương cho Việt Nam, Mỹ sẽ phải cử chuyên viên huấn luyện và đào tạo cho Việt Nam phương pháp sử dụng cũng như thiết kế xây dựng hạ tầng ở Việt Nam để quản lý và vận hành những vũ khí, theo ông Leaf .Tuy nhiên, việc dỡ bỏ lệnh cấm vận mới chỉ đạt được một phần cho thấy vẫn còn những rào cản sống sót trong quan hệ hai nước, đặc biệt quan trọng là yếu tố nhân quyền. Trong cuộc gặp gỡ với Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Susan Rice đã nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của những ‘ văn minh hơn nữa ’ về nhân quyền ở Việt Nam .

Như vậy, để đạt được sự nới lỏng hơn về lệnh cấm vận vũ khí sát thương đòi hỏi Việt Nam phải có những cải thiện đáng kể về nhân quyền.

Dẫu sao, dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận là hành động mới nhất trong việc nối lại mối quan hệ thông thường giữa TP. Hà Nội và Washington trong hai thập niên qua, kể từ khi hai nước thông thường hóa quan hệ vào năm 1995. Nó cho thấy sự xích lại gần nhau trong quan hệ hai nước, đặc biệt quan trọng trong toàn cảnh ngày càng tăng stress trên Biển Đông những năm gần đây .

Lê Thành Lâm là giảng viên tại Khoa Quan hệ Quốc tế, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM, và hiện đang theo học tại City University London.

Source: https://hemradio.com
Category : Mẹo hay cuộc sống